Programma Historisch Café 10 oktober 2012
Zie ook de karikatuur ‘De liegende Hollander’ van onze karikaturist Gijs Sevenhuijsen.
20.00 – Rijk aan de rand van de wereld – Interview met Piet Emmer en Jos Gommans
Rijk aan de rand van de wereld. De geschiedenis van Nederland overzee 1600-1800 biedt een vroegmodern Nederlands venster op het actuele thema van de globalisering. Door de wisselwerking met andere beschavingen in het enorme handelsimperium in Azië en het Atlantische gebied ontstaat in Nederland een nieuwe, vroegmoderne samenleving. De tijdgenoten vergapen zich aan de veelheid van goederen en ideeën die uit alle windrichtingen op Nederlandse markten en in bibliotheken, tuinen en collecties wordt verzameld. Maar hoewel de expansie de economie aanvankelijk stimuleerde, wordt het overzeese rijk op den duur een economische rem. En hoe zijn de religieuze tolerantie en wetenschappelijke nieuwsgierigheid te verenigen met de rigoureuze politieke en economische exploitatie van slavenhandel en slavernij? Een gesprek met Emmer en Gommans over deze opmerkelijke tegenstellingen in de Nederlandse overzeese geschiedenis.
Piet Emmer (1944) was hoogleraar in de geschiedenis van de Europese expansie aan de Leidse universiteit en geldt als een specialist op het gebied van slavernij en immigratie. Zijn bekendste boek is De Nederlandse slavenhandel 1500-1850.
Jos Gommans (1963) haalde zijn kandidaats Geschiedenis in Nijmegen en kwam voor zijn doctoraal naar Leiden, waar hij zou blijven. Momenteel is hij hoogleraar koloniale geschiedenis en wereldgeschiedenis aan dezelfde universiteit.
Interviewer: Eleá de la Porte
20.45 – pauze
21.00 – Van je familie moet je het maar hebben! – Debat met Rob Hartmans en Dick Pels
In zijn recent verschenen boek Vijandige broeders. De Nederlandse sociaal-democratie en het nationaal-socialisme gaat historicus Rob Hartmans (1959) in op de vraag of en zo ja in welke mate er een verwantschap bestond tussen het sociaal-democratische en het nationaal-socialisme in het Interbellum. Welke samenhang impliceert het etiket socialisme dat beide stromingen deelden? Hartmans schroomt niet enkele parallellen te trekken met het heden waar socialistische of sociaal-democratische partijen vanuit populistische hoek regelmatig met het fascisme in verband gebracht worden. Hartmans zal in debat gaan met socioloog en sociaal-filosoof Dick Pels (1948). Pels was in 2004 mede-oprichter van de linksliberale denktank Waterland waarvan hij sinds 2006 voorzitter is. Sinds 1 januari 2010 is hij directeur van het Wetenschappelijk Bureau van GroenLinks.
Gespreksleider: Bart van den Bosch