Programma Historisch Café 8 februari 2012
20.00 – Dijkgraven en betonmolens – Interview met Cor Wagenaar
De Nederlandse ordening van stad en landschap oogst al eeuwenlang verwondering en respect in het buitenland. Een beroemd gezegde luidt dan ook dat God de aarde schiep, maar de Nederlanders Nederland. Cor Wagenaar geeft met het lijvige Town planning in the Netherlands since 1800 (Uitgeverij 010, december 2011) een gedetailleerd exposé van de ideeën en concepten in de Nederlandse planologie en stedenbouw, met een focus op hoe deze zich verhielden tot maatschappelijke, politieke en internationale ontwikkelingen.
Wagenaar laat zijn boek beginnen in 1800, toen het land niet meer dan een schim was van de ooit zo machtige Republiek. In bijna zeshonderd pagina’s werkt hij vervolgens toe naar het naoorlogse crescendo van de maakbare samenleving en de hierop volgende publiek-private samenwerkingen tussen gemeenten, bouwbedrijven en woningbouwcorporaties. De infrastructurele ontsluiting van het land door ingenieurs, de rationalistische architectuur van bouwmeesters als Berlage en de stadsvernieuwingsvoorstellen van technocratische planners: alles en iedereen probeerde van Nederland een beter land te maken. Wat waren de ideeën en gedachten van de ‘makers’ van onze samenleving?
Cor Wagenaar (1960) studeerde geschiedenis aan de Rijksuniversiteit Groningen en promoveerde in 1993 op een proefschrift over de wederopbouw van Rotterdam. Hij publiceerde sindsdien verschillende standaardwerken over de Nederlandse stedenbouwkunde en planologie en was als onderzoeker verbonden aan het NIROV en de KNAW. Thans is hij hoogleraar aan de Technische Universiteit Delft.
Interviewer: Tim Verlaan
21.00 – De Middeleeuwse geschiedenis van Nederland – Gesprek met Jan Kuipers en Marco Mostert
De Nederlandse geschiedenis staat de afgelopen jaren weer volop in de belangstelling. Politici gebruiken het verleden te pas en te onpas om hun punt te maken over het heden, en er is onlangs flink gesteggeld over het belang van een Nationaal Historisch Museum. Een periode die hierbij vaak onderbelicht blijft is die van de Middeleeuwen. Bonifatius werd bij Dokkum vermoord, en Floris V in 1296 door zijn edelen. Maar over de eerste bewoning van de Nederlandse kustgebieden of de Middeleeuwse wortels van onze huidige politieke en juridische organisatie zullen velen zich de schouders ophalen. En dat terwijl zich in deze periode een aantal essentiële ontwikkelingen heeft voorgedaan, zonder welke het Nederland zoals wij dat nu kennen nooit had bestaan.
Het is dan ook interessant om te zien hoe er door auteurs wordt omgaan met deze relatief onderbelichte periode in de Nederlandse geschiedenis. Onlangs publiceerde Jan Kuipers zijn boek Nederland in de Middeleeuwen. De canon van ons Middeleeuws verleden, waarin hij in vijftig vensters de Nederlandse geschiedenis tussen ca. 500 en 1500 onder de loep neemt. Een dergelijke aanpak kan, zeker in academische kringen, vaak op kritiek rekenen. Maar zijn er betere alternatieven beschikbaar?
We zullen met de auteur van de canon en Marco Mostert, hoogleraar Middeleeuwse schriftcultuur aan de Universiteit Utrecht en auteur van verschillende boeken over de Middeleeuwse geschiedenis van Nederland, in gesprek gaan over het belang van ons Middeleeuwse verleden en de vraag hoe een groter publiek hiervan op de hoogte kan worden gebracht.
Gespreksleiding: Frans Camphuijsen
Aan het gesprek tussen Kuipers en Mostert werd aandacht besteed op de site van Eindeloos (onafhankelijk periodiek van en voor de studierichtingen Geschiedenis en Kunstgeschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam). Zie het artikel: ‘Krabben en bijten in het Historisch Café’
