Programma Historisch Café
20.00 – Waar alle wegen ophouden. Sana Valiulina over de tocht van haar vader
‘De laatste keer dat ik hem zag was door de stoffige achterruit van de bus. De bus sputterde, stootte een stinkende gaswolk uit en kwam in beweging, en ik bleef midden op de rijweg staan om naar het vertrouwde, onbewogen gezicht onder de blauwe pet te kijken totdat het door de afstand en de grauwe Baltische lucht werd uitgewist.’
Zo begint het nieuwe boek van schrijver Sana Valiulina. In Waar alle wegen ophouden volgt ze de tocht van haar vader die als jonge soldaat vecht voor het Rode Leger in de Tweede Wereldoorlog. Een tocht die uiteindelijk veertien jaar duurde en hem van Rusland naar Frankrijk bracht en via Engeland weer terug in zijn vaderland. Hij werd door de Duitsers krijgsgevangene gemaakt en verdween daarvoor als landverrader in de goelag. We praten met Valiulina over de zoektocht naar het verleden van haar vader en de geschiedenis van Russische krijgsgevangen.
Sana Valiulina groeide op in Estland, toen nog onderdeel van de Sovjet-Unie. Op haar vijfentwintigste verhuisde ze naar Nederland en hier ontwikkelde ze zich als schrijver. Valiulina staat bekend om haar romans Kinderen van Brezjnev (2014) en De boekhouder en de overste (2022), die helpen om Rusland en de oorlog in Oekraïne beter te begrijpen. Eerder dit jaar was Valiulina nog Zomergast.
Interviewer: Ella Meng
20.45 – Pauze
21.00 – Column van Tycho
21.05 – Een revolutie die (niet) ongemerkt voorbij ging. Wouter Linmans over revolutionair Amsterdam in 1918
‘De vergissing van Troelstra’: met dit eufemistische begrip staan de revolutionaire gebeurtenissen (en het gebrek daaraan) in het Nederland van november 1918 bekend. Achter de bagatelliserende boodschap gaat echter een gewelddadigere werkelijkheid schuil dan veel mensen beseffen. In Amsterdam kwam het tot een confrontatie tussen revolutionaire demonstranten en het leger, waarbij meerdere doden vielen. Ook in Den Haag, Rotterdam en Leiden was het onrustig. Hoe dicht was Nederland bij een socialistische revolutie naar Duits en Russisch voorbeeld? En waarom is deze geschiedenis in de vergetelheid geraakt?
In zijn onlangs verschenen boek Revolutiekoorts. Onrust en oproer in november 1918 dompelt Wouter Linmans de lezer onder in de verhitte sfeer aan het einde van de Eerste Wereldoorlog. Vanavond voert hij ons mee langs stinkende grachten en rokerige vergaderzalen, niet zelden gelegen op een (in dit geval letterlijke) steenworp van P96.
Wouter Linmans (1989) is historicus. Hij is geïnteresseerd in culturele beeldvorming, en de geschiedenis van gewelddadige gebeurtenissen in de negentiende en twintigste eeuw. In 2021 verscheen De oorlog van morgen, over oorlogsverwachtingen in Nederland tussen 1918 en 1940.
Interviewer: Daniel Knegt