Programma Historisch Café 10 januari 2024
20.00 – Petities: inclusieve politiek in Nederland, 1780-1860 – Interview met Joris Oddens
Tot 1919 was het grootste gedeelte van de Nederlandse inwoners uitgesloten van kies- en stemrecht. Dat betekende echter niet dat burgers in Nederland hun stem niet lieten horen. Zij waren creatief in het aanspreken van het gezag en streden voor hun ideeën. In zijn nieuwe boek Op veler verzoek. Inclusieve politiek in Nederland (1780‑1860) duikt Joris Oddens in de belangrijke maar grotendeels vergeten praktijk van verzoekschriften en petities, waarmee burgers aandacht opeisten.
Oddens bestudeerde talloze petities uit de achttiende en negentiende eeuw, ingediend door inwoners uit alle lagen van de Nederlandse samenleving. Deze duizenden petities en verzoekschriften duidden op de actieve politieke participatie van burgers. Meer dan het uitbrengen van een stem, vereiste een petitie bijvoorbeeld het bedenken en opstellen ervan, het ronselen van ondertekenaars en het doorgronden van het vaak ingewikkelde indieningsproces. De verzoeken en petities kaartten de meest uiteenlopende onderwerpen aan, van vrouwen die pleitten voor meer rechten tot individuele pleidooien voor een baantje. Vanavond spreken we Oddens over het grote belang van verzoekschriften en petities voor burgers buiten de formele politieke macht, de soms harde kritiek geuit op deze petitionarissen door de gevestigde orde en de raakvlakken tussen de historische en hedendaagse praktijk van petities.
Joris Oddens (1981) is als politiek historicus verbonden aan het Huygens Instituut van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen. Daar leidt hij de onderzoeksgroep Politieke Cultuur en Geschiedenis. Hij schreef onder meer Pioniers in schaduwbeeld. Het eerste parlement van Nederland dat werd bekroond met de D.J. Veegensprijs. Op veler verzoek. Inclusieve politiek in Nederland (1780‑1860) is zijn nieuwste boek.
Interviewer: Eleá de la Porte
20.45 – Pauze
21.00 – Column van Tycho
21.05 – De Zoeaven: Nederlandse jongens als martelaren voor de paus. Interview met Koen de Groot
Tussen 1861 en 1870 trokken 3081 Nederlandse mannen naar Rome om zich aan te melden voor het internationale vrijwilligersbataljon der pauselijke zoeaven. Van over de hele wereld reisden jongemannen naar de Eeuwige Stad om gehoor te geven aan de oproep van paus Pius IX om de Pauselijke Staten te verdedigen tegen het Risorgimento. In Martelaren voor de Paus bespreekt historicus Koen de Groot de ervaringen van een aantal Nederlandse, pauselijke vrijwilligers. Wat dreef deze jongemannen om huis en haard te verlaten om te vechten in een voor velen onbekend land? En hoe verging het hen in het Pauselijke vreemdelingenlegioen? We gaan erover in gesprek met Koen tijdens de eerste editie van Historisch Café in 2024!
Koen de Groot (1992) studeerde geschiedenis en Italiaanse taal en cultuur in Amsterdam en Bologna. Hij is zelfstandig historicus en als redacteur verbonden aan het tijdschrift Roma Aeterna. En last, but certainly not least, is hij tevens redacteur bij Historisch Café Amsterdam.
Interviewer: Roos van Bommel
22.00 – Borrelen naar believen in P96