Programma Historisch Café 13 december 2023
20.00 – De Napoleonmythe. Interview met Johan Kuiper
Dé kaskraker in de Nederlandse bioscopen is momenteel Napoleon. In de epische film van Ridley Scott zien we hoe Napoleon Bonaparte van saaie Corsicaanse soldaat uitgroeit tot keizer van Frankrijk en nagenoeg heel Europa verovert. Al eeuwenlang spreekt dit verhaal tot de verbeelding. Maar hoe zit het met het daadwerkelijke verhaal van de kleine dictator? Moeten we hem zien als meedogenloze veroveraar? Of als de man die Europa de moderniteit binnenloodste?
In het net verschenen boek De kleine Napoleon toont historicus Johan Kuiper aan dat de mythe die al generaties rond Napoleon hangt vooral een creatie is van Napoleon zelf. Een mythe die nadien door kunstenaars en politici verder uitgebreid werd. Met Kuiper gaan we in gesprek over de film, zijn boek en de legende van Napoleon.
Johan Kuiper (1987) is historicus, schrijver en programmamaker. Hij is voorzitter van het Harry Mulisch Huis en publiceerde in 2020 Ik kan niet dood zijn, een bundeling aforismen van Mulisch. Zijn fascinatie voor Napoleon ontstond – zoals bij velen – al vroeg, en is nooit verdwenen.
20.45 – Pauze
21.00 – Column van Tycho
21.05 – Rekenschap, excuses en ‘archief p’. Interview met Jeroen Kemperman over onderzoek in overheidsopdracht
Sinds de jaren negentig heeft het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie (NIOD) uitgebreid onderzoek gedaan naar onder andere de val van de enclave Srebrenica en de dekolonisatieoorlog in Indonesië. Dit gebeurde in opdracht van de landelijke overheid, die antwoorden verlangde over medeplichtigheid van Nederland aan misdaden en misstanden. De lijvige rapporten die dit onderzoek opleverde resulteerden in het eerste geval in de val van het tweede Paarse kabinet, en in het tweede geval in officiële excuses, die (enigszins stuntelig) werden uitgesproken door Koning Willem Alexander.
Wat zijn de voor- en nadelen van dergelijk onderzoek? Hoe verschillen de behoeftes van de overheid van die van betrokken onderzoekers? En wat gebeurt er met een onderzoek in opdracht nadat de resultaten zijn gepubliceerd? Hierover gaan we vanavond in gesprek met Jeroen Kemperman.
Jeroen Kemperman is als onderzoeker en promovendus verbonden aan het NIOD. Hij schreef mee aan het tweede Srebrenica-rapport en aan het rapport over de Indonesische dekolonisatie-oorlog. In 2018 verscheen zijn boek Oorlog in de collegebanken; Studenten in verzet, 1940-1945.
Gespreksleider: Daniel Knegt