Programma Historisch Café 12 april 2023
20.00 – Historisch broedwerk. De geschiedenis van de couveuse
Deze maand ontvangt het Historisch Café niet zomaar een historicus, maar een historicus en ambulancebroeder ineen. Thijs Gras studeerde af op middeleeuwse geschiedenis, koos daarna voor een werkend leven als ambulanceverpleegkundige en schrijft – het één sluit het ander dus verre van uit – in zijn vrije tijd over de geschiedenis van ambulancezorg- en vervoer in Nederland. Met het onderwerp van zijn meest recente onderzoek gooide Gras het over een iets andere boeg en stortte hij zich in de fascinerende ontstaansgeschiedenis van de couveuse, waarmee hij het vorige zomer tot een publicatie in het wetenschappelijke tijdschrift Pediatrics: Official Journal of the American Academy of Pediatrics schopte.
We gaan met Gras in gesprek over de woelige oorlogsjaren in de negentiende eeuw waaruit de couveuse ontsproot, de oorsprong van het apparaat in een enorme eierbroedmachine, en vooral de intrigerende geschiedenis van de eerste couveuses als attractie op diverse Wereldtentoonstellingen. Ook op de Wereldtentoonstelling in Amsterdam in 1895 werden couveuses met baby’s en al tentoongesteld aan het nieuwsgierige publiek. Hoe kunnen we de uitvinding en tentoonstelling van de couveuses historisch gezien plaatsen? Wat weten we over Alexandre Lion, de ‘vergeten uitvinder’ van de couveuse? En hoe reageerde het publiek destijds op deze merkwaardige attractie?
Thijs Gras is historicus en ambulancebroeder.
Interviewer: Romane Voet
20.45 – Pauze
21.00 – Column van Tycho
21.05 – Nederland vluchtelingenland. Gesprek met David de Boer en Lotte van Hasselt
Van Joost van den Vondel tot Anne Frank en van Frans Hals tot Naaz: Nederland is veel opzichten gevormd door vluchtelingen. Al eeuwen zoeken ontheemden hun heil in Nederland, en al eeuwen zorgt dit voor debat. De veiligheid, welvaart en cultuur van de hier al wonende inwoners zou in het geding zijn. Geen vluchtelingencrisis lijkt aan Nederland voorbij te gaan zonder een identiteitscrisis.
In het pas verschenen De Vluchtelingenrepubliek vertellen vijftien historici over vijf eeuwen vluchtelingen in Nederland. Tijdens het [eerste/tweede] gedeelte van de avond gaan we met twee van hen in gesprek tijdens een dubbelinterview. Met David de Boer praten we over katholieke vluchtelingen tijdens de Nederlandse Opstand, terwijl Lotte van Hasselt ons zal bijpraten over de Franse hugenoten die in de late zeventiende eeuw naar de Republiek kwamen. Met allebei reflecteren we op wat de vluchtelingenstromen uit voorbije eeuwen ons kunnen leren over asielvraagstukken vandaag de dag.
David de Boer is historicus aan de Uva. Hij onderzoekt de geschiedenis van migratie, religieus conflict en humanitaire hulpverlening.
Lotte van Hasselt studeerde geschiedenis en archeologie. Ze is als promovenda verbonden aan de UvA, waar zij onderzoek doet naar vluchtelingen in de Nederlanden tussen 1560 en 1730.
Interviewer: Koen de Groot