Programma Historisch Café 13 oktober 2021
20.00 – Het Indisch-Nederlandse verleden aan de hand van generaties vrouwen – Interview met Suze Zijlstra
In De voormoeders werpt historicus Suze Zijlstra nieuw licht op de sociale, economische en culturele sleutelrol die Europees-Aziatische vrouwen speelden in de 300-jarige Nederlandse overheersing van Nederlands-Indië. Hiervoor reconstrueerde ze de levens van de voormoeders in haar eigen familie: van de bewoners van de achttiende-eeuwse voc-vestiging Makassar op het eiland Sulawesi, via de opzichtersgezinnen op de suikerplantages van Oost-Java tot en met haar oma, die na de Indonesische onafhankelijkheid naar Nederland emigreerde. Aan de hand van familieverhalen en op basis van archief- en literatuuronderzoek plaatst Zijlstra hun levens in een bredere, kritische en actuele historische context.
In de geschiedschrijving van het Nederlandse kolonialisme in Zuidoost-Azië staan nog altijd de Europese mannen centraal, terwijl hun (veelal slaafgemaakte) Aziatische vrouwen nauwelijks ter sprake komen. Om deze vrouwen en hun Europees-Aziatische nakomelingen draait het in dit meeslepende en persoonlijke boek, waarin Zijlstra de complexiteit van het koloniale verleden in Nederlands-Indië op een indringende wijze behandelt.
Suze Zijlstra werkte als universitair docent maritieme geschiedenis aan de Universiteit Leiden en promoveerde op een onderzoek naar zeventiende-eeuws Suriname. Ze is medeoprichter van het blog Over de muur.
Interviewer: Nathan van Kleij
20.45 – Pauze
21.00 – Column van Tycho Hofstra
21.05 – Vrouwen aan het werk in de vroegmoderne stad – Interview met Danielle van den Heuvel
In reisverslagen over zeventiende-eeuws Amsterdam verbaasden buitenlandse bezoekers zich over de aanwezigheid van vrouwen op straat. Vrouwen wandelden, winkelden en werkten in dezelfde publieke ruimte als mannen. Dit soort observaties staan haaks op het traditionele beeld dat in de 17e en 18e eeuw de vrouw werd verdrongen naar de privésfeer.
Danielle van den Heuvel bestudeert in haar internationale onderzoeksproject The Freedom of the Streets. Gender and Urban Space in Eurasia, 1600-1850 met collega’s de sociaaleconomische mogelijkheden van de vrouw in de vroegmoderne stad. Zo voorzagen zeemansvrouwen, wiens echtgenoten vaak maandenlang van huis waren, zelf in hun eigen onderhoud. Groepjes huisbediendes bleekten de lakens op openbare grasvelden en vrouwelijke spinsters waren essentieel voor de lokale textielindustrie. Vanavond spreken we met Danielle over deze werkende vrouwen. Op welke manieren waren vrouwen betrokken bij de vroegmoderne stadseconomie? Wat voor werk deden ze binnen- en buitenhuis? En hoe verschilde de positie van de vrouw in vroegmoderne steden, van Amsterdam tot Edo (Tokyo)?
Danielle van den Heuvel is universitair hoofddocent Vroegmoderne Geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam. Ze is gespecialiseerd in de sociaaleconomische geschiedenis van vroegmodern Europa, in het bijzonder stadsgeschiedenis en de economische positie van vrouwen. Momenteel leidt ze het internationale NWO-project The Freedom of the Streets. Gender and Urban Space in Eurasia, 1600-1850.
Interviewer: Eleá de la Porte