Programma Historisch Café 11 maart 2020
20.00 uur – Schiphol: Biografie van een luchthaven – Interview met Stephan Steinmetz
Dit interview is hier terug te luisteren als aflevering van onze HC-podcast.
Op het grasland in een hoekje van de polder landde in de lente van 1920 voor het eerst een passagierstoestel met aan boord de piloot, twee journalisten en een postzak. Dit tafereel markeerde het begin van Schiphol als burgerluchtvaarthaven. In de jaren die volgden, ontpopte de luchthaven zich als een rupsje-nooit-genoeg. Boerderijen en dorpen die de groei van Schiphol in de weg stonden, werden gesloopt. Decennialang werd zijn onophoudelijke expansiedrift gelegitimeerd met een verwijzing naar het nationale economisch belang. Onder invloed van toegenomen kennis over milieu en klimaat moet deze rechtvaardiging inmiddels in een andere hoek worden gezocht.
Stephan Steinmetz vertelt in zijn recent verschenen boek Schiphol. Biografie van een luchthaven de geschiedenis van Schiphol aan de hand van archiefonderzoek en de verhalen van de medewerkster van de eerste souvenirwinkel tot de boer die telkens moest verhuizen. Vanavond gaan we met Steinmetz in gesprek over de vele gezichten en rollen van Schiphol.
Stephan Steinmetz studeerde andragologie en was actief in de journalistiek en het lokaal bestuur. Tegenwoordig werkt hij als sociaal-historisch onderzoeker en projectleider in het publieke domein.
Interviewer: Ella Meng
20.45 uur – Pauze
21.00 uur – Column
21.05 uur – Maup Caransa: Vastgoed magnaat uit Amsterdam – interview met Wim Pelt
Dit interview is hier terug te luisteren als aflevering van onze HC-podcast.
Maup Caransa (1916-2009) vastgoedmagnaat uit Amsterdam, is wellicht vooral bekend van zijn ontvoering in 1977. Na betaling van het losgeld van 10 miljoen gulden wordt hij na enkele dagen vrijgelaten. De daders, hoewel bekend, worden nooit gepakt. Deze ontvoering schept een precedent voor de ontvoeringen van Freddy Heineken en Gerrit Jan Hein. Caransa zou nooit helemaal dezelfde meer worden. Hij groeit op in een straatarm gezin in de oude Amsterdamse jodenbuurt en hij overleeft in tegenstelling tot zijn vader, moeder en broers, de oorlog. Verdient vervolgens een vermogen in de handel van afgedankte legervoertuigen, schepen en andere dump, en gaat zich vanaf de jaren 50 richten op de koop en verkoop van vastgoed hoofdzekelijk in zijn geliefde Amsterdam. En met succes: hij wordt eigenaar van het Doelenhotel, Hotel Americain en het Amstelhotel, verkrijgt vele panden aan het Rembrandtplein, waar het Caransahotel verrijst, hoewel niet helemaal naar zijn zin voltooid, en wordt ontwikkelaar van een kantoren- en bedrijvencomplex aan de Jodenbreestraat, in volksmond het Maupoleum geheten, volgens velen het lelijkste gebouw van Amsterdam. En nog veel meer. Hij is het onderwerp van talloze verhalen in de pers en daarbuiten, verzonnen en niet verzonnen.
Historicus Wim Pelt (1947) ging vanaf 1990 op zoek naar (de echte) Caransa in de boven- en onderwereld, en sloot dit onderzoek na 20 jaar af in een biografie. We volgen Caransa’s onstuimige leven niet in chronologische volgorde, maar aan de hand van het logboek dat Wim Pelt tijdens zijn onderzoek bijhield. Zo leren we niet alleen allerlei lang verborgen feiten over Caransa kennen, maar ook de schrijver van de biografie zelf, en indirect ook het Amsterdam van de 2e helft van de 20e eeuw. “Wie wil weten hoe je een biografie schrijft, moet die over Maup Caransa lezen”, is het commentaar van Meindert Fennema.
Wim Pelt (1947) studeerde geschiedenis aan de Rijksuniversiteit Utrecht en de Universiteit van Amsterdam. Hij promoveerde op Vrede door Revolutie en werkte afgelopen twintig jaar aan de biografie Maup Caransa. Vastgoed magnaat uit Amsterdam.
Interviewer: Gijs Sevenhuijsen