Programma Historisch Café 14 december 2011
20.00 – Ethisch dilemma: de jaren tachtig van RaRa tot Ruud – Interview met Jouke Turpijn
Het recente verleden ligt gevoelig. Drie jaar geleden ontbrandde een felle discussie over het activistische politieke verleden van het GroenLinks-Kamerlid Wijnand Duyvendak in de jaren tachtig, die uiteindelijk onder druk van de commotie zijn Tweede Kamerzetel opgaf. De felle politieke strijd die Duyvendak voerde, vloeide voort uit sociale bewegingen die in de jaren zeventig opkwamen. Het politiek activisme dat daaruit voortkwam ging in de jaren tachtig echter volop door en staat velen nog scherp voor ogen: van krakersrellen tot vredesdemonstraties, van vakbondsmanifestaties tot RaRa.
Tegelijkertijd waren de jaren tachtig de jaren waarin de kabinetten-Lubbers regeerden en zakelijkheid, efficiëntie en depolitisering de klok leken te slaan. Hoe verhouden die activistische politiek en die politieke verzakelijking zich tot elkaar? En hoe kon de transformatie van de activistische, gepolariseerde jaren zeventig naar de zakelijke, consensusgerichte jaren negentig zich zo snel voltrekken? Daarover gaan we in gesprek met de Amsterdamse historicus Jouke Turpijn, van wie onlangs het boek 80′s dilemma verscheen.
‘Publiekshistoricus’ Jouke Turpijn (1976) promoveerde in 2008 op het proefschrift Mannen van gezag over de parlementaire cultuur van het Nederlandse parlement in de late negentiende eeuw. Hij werkt als universitair docent geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam.
Interviewer: Bram Mellink
21.00 – Zegt een afbeelding werkelijk meer dan duizend woorden? – Gesprek met Jos Bazelmans en Wybren Verstegen over de Bosatlas van de geschiedenis van Nederland
Op 11 oktober jongstleden mocht kroonprins Willem-Alexander de allereerste uitgave van de Bosatlas van de Geschiedenis van Nederland in ontvangst nemen: 4,5 kilo zwaar, 576 pagina’s, ruim 1500 kaarten en de eerste atlas met een chronologische opzet. De geschiedenis van Nederland, en haar plek in Europa en de wereld, is letterlijk ‘in kaart gebracht’ van prehistorie tot heden.
Alle mogelijke thema’s krijgen vorm in kaarten en grafieken: politieke, sociale en economische ontwikkelingen, cultuur en religie, landschap en ruimtelijke ordening. Ook worden historische episodes uit de cartografie uitgelicht en speciale aandacht is gereserveerd voor cultureel erfgoed. Elk hoofdstuk concludeert met een overzicht van een soort lieux de mémoires, historische overblijfselen en bezienswaardigheden uit de betreffende periode.
Jos Bazelmans en Wybren Verstegen tonen enkele uitgelichte kaarten en bespreken de mogelijkheden van deze cartografische blik op de geschiedenis. Welke nieuwe inzichten heeft de Bosatlas te bieden? Maar ook: wat schort er aan het resultaat? Hoe visualiseer je het grote belang van ‘water’ in de Nederlandse geschiedenis? En wat zien we van het nieuwe, politiek-actuele onderdeel van de Bosatlas: het cultureel erfgoed? Hoe wordt eigenlijk bepaald wat erfgoed is en hoe breng je dat in kaart?
Jos Bazelmans (1963) studeerde culturele antropologie en is bijzonder hoogleraar Archeologische Monumentenzorg aan de VU en tevens lid van de directie van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Hij werkte mee aan de totstandkoming van de Bosatlas.
Wybren Verstegen (1956) is als universitair docent Economische en Sociale Geschiedenis verbonden aan de VU en specialiseert zich in milieugeschiedenis en de geschiedenis van natuurbehoud in Nederland.
Gespreksleiding: Eleá de la Porte
