Programma Historisch café 11 september 2019
20.00 uur – Regionalisme als identiteit. Interview met Eric Storm
Er zijn inmiddels boeken vol geschreven over het nationalisme van de late negentiende en vroege twintigste eeuw. Veel minder aandacht gaat echter uit naar het regionalisme van diezelfde periode. Toch was er in Europa zeker sprake van regionale identiteiten en culturen, denk bijvoorbeeld aan de Bretonse of Catalaanse cultuur.
Het regionalisme had niet alleen betrekking op een politieke identiteit, ook in culturele uitingen werd gewerkt vanuit het regionalisme. Dit is onder andere terug te zien in kunst en architectuur in de late negentiende en vroege twintigste eeuw. Uiteindelijk zeggen deze uitingsvormen van het regionalisme niet alleen iets over de periode zelf, maar helpt de bestudering ervan ons ook om het huidige regionalisme beter te begrijpen.
Om ons te verdiepen in het regionalisme gaan we op 11 september in gesprek met Eric Storm, universitair hoofddocent aan de Universiteit Leiden. Hij heeft onderzoek gedaan naar regionale bewegingen in Spanje, Frankrijk en Duitsland in de periode 1890-1939 en kijkt met name naar de culturele aspecten van dit concept. Wat is het regionalisme, hoe verhoudt dit zich tot het nationalisme, op welke manieren verschillen de vormen van regionalisme per natie, en hoe zien we regionale culturen terug in kunst en architectuur?
Eric Storm is universitair hoofddocent aan de Universiteit Leiden. Hij is gespecialiseerd in de Spaanse geschiedenis van de 19e en 20e eeuw en heeft daarnaast uitgebreid onderzoek gedaan naar de constructie van regionale identiteiten in Frankrijk, Spanje en Duitsland, waarbij kunst en architectuur centraal staan. Ook kijkt hij naar nationaliseringsprocessen in vergelijkend perspectief.
Interviewer: Anna Teijeiro Fokkema
20.45 uur – Pauze
21.00 uur – Column
21.05 uur – De nieuwe rafelrand van Europa
Het jaar 2016 bracht voor Europa twee grote schokgolven teweeg. Groot-Brittannië besloot zich af te scheiden van de Europese Unie en in de Verenigde Staten werd Donald Trump verkozen tot president. Twee – relatief – stabiele partners van de Europese Unie en de NAVO stortten zich in een avontuur, waarvan we op dit moment nog steeds niet weten waar het eindigt.
Wat eraan vooraf ging, weten we wel. In zijn boek De nieuwe rafelrand van Europa, een vervolg op zijn eerdere boek over de rafelranden ten oosten en zuiden van Europa, schetst Ivo van de Wijdeven de voorgeschiedenis van de Europese relatie met het Verenigd Koninkrijk en Amerika. Over deze roerige ‘haat-liefdeverhouding’ zoals hij het zelf noemt, gaan we het op 11 september hebben.
Zijn er wortels te ontdekken van deze als vrij abrupt ervaren breuken met het verleden? Of hebben de trans-Atlantische bondgenoten meer gemeen met Europa dan ze soms lijken te beweren? Waarin kunnen we deze gemeenschappelijke delers vinden? En wat blijft er eigenlijk over de van de special relationship tussen Groot-Brittannië en de Verenigde Staten?
Ivo van de Wijdeven is historicus en werkzaam als politiek analist bij het ministerie van Algemene Zaken. Daarnaast schrijft hij artikelen voor verschillende media en heeft hij een aantal boeken gepubliceerd. De rafelranden van Europa ging over de interactie met Rusland, Turkije, het Midden-Oosten en Afrika door de eeuwen heen. Het in 2018 verschenen De spoken van Visegrád beschrijft de turbulente gebeurtenissen in Polen, Hongarije en Tsjechoslowakije tussen de Eerste en de Tweede Wereldoorlog.
Interviewer: Joppe Schaaper