*Extra* Historisch Café 22 augustus 2018 – Museum Het Schip
Spaans-Amerikaanse oorlog, 1898
Inloop vanaf 19.30
20.00 uur – Spanje rond 1900: een identiteitscrisis. Een presentatie van Yolanda Rodríguez Pérez
De avond begint met een voordracht over het Spanje van rond de eeuwwisseling. Wat waren de consequenties van het rampjaar 1898, toen Spanje zijn laatste kolonies verloor en daarmee de status van imperiale macht? In elk geval een diepe nationale identiteitscrisis waarover veel intellectuelen hebben gereflecteerd. Wat moest er gebeuren? Hoe kreeg men het land weer op de rails? Interessant is dat dit regeneratie-discours in een nieuw licht kwam te staan tijdens de crisis van de afgelopen jaren. Het is een boeiende periode omdat men zich intensief ging bezighouden met het Spaanse zelfbeeld, de relatie van Spanje met Europa en de perceptie van Spanje in het buitenland.
Yolanda Rodríguez Pérez is Universitair hoofddocent bij het departement Europese Studies aan de Universiteit van Amsterdam. Ze is gepromoveerd op de Tachtigjarige Oorlog door Spaanse ogen. Haar onderzoek richt zich vooral op de culturele transfers tussen het vroegmoderne Spanje en de Republiek. Op dit moment leidt ze het project ‘Mixed feelings. Literary Hispanophilia and Hispanophobia in England and the Netherlands in the Early Modern period and the nineteenth century’.
20.20 uur – Catalonië rond 1900: groeiend zelfbewustzijn. Een interview met Gijs Mulder.
Gijs Mulder is hispanist en gaat in dit interview in op het ontstaan van het Catalaanse nationalisme in de tweede helft van de 19e eeuw (‘Renaixença’). Wat waren de verschillen met de andere ‘historische regio’s’ in Spanje? Het Catalaanse nationalisme verschilt fundamenteel van bijvoorbeeld het Baskische: in Catalonië kregen de culturele en industriële elites belangstelling voor het Catalaans als geschreven taal. Centraal daarin stond de standaardisering van het Catalaans met de spellingsregels, de grammatica en het woordenboek van het Institut d’Estudis Catalans o.l.v. Pompeu Fabra. Dit alles gebeurt tegen de achtergrond van de opkomst van de arbeidersbeweging en het anarchisme en de algehele politieke en sociale onrust tijdens de regeerperiode van Alfons XIII.
Gijs Mulder is onderzoeker bij het Centre for Language Studies en docent Romaanse talen en culturen aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Hij is vooral geïnteresseerd in de grammatica en het lexicon, en de relatie daartussen, van het alledaagse Spaans. Hij doet onderzoek naar taalhandelingen, beleefdheid, idiomatisch taalgebruik en evidentialiteit. Daarnaast heeft hij belangstelling voor lexicografie. Hij is bewerker van de Spaanse woordenboeken van Van Dale. Als kenner van de Spaanse cultuur geeft hij soms commentaar in de media op politieke gebeurtenissen in Spanje.
Interviewer: Daniel Knegt
Een in 1881 opgericht Catalaans dagblad
20.50 uur – Pauze
21.10 uur – Barcelona rond 1900: een bloeiende culturele en intellectuele stad. Een interview met Adri Boon.
In dit interview komt het Barcelona van Gaudí aan bod. De snelle groei van deze stad na 1850 bood Gaudí de kans om als architect zijn onconventionele ideeën in de praktijk te brengen. Maar deze opkomende industriestad gaf ook de ruimte aan andere artistieke en literaire talenten. Wie speelden er naast Gaudí een rol van betekenis in deze culturele scene? Josep Pla, de vader van de moderne Catalaanse literatuur, komt voorbij: hij is van niet te onderschatten waarde geweest voor de Catalaanse identiteit. Maar ook Salvador Dalí, die in zijn jeugddagboek de moderniteit van de stad beschrijft. Een duik in het bruisende Barcelona van ruim een eeuw geleden.
Adri Boon vertaalt uit het Spaans, Catalaans en Portugees. Hij studeerde Spaanse Taal- en Letterkunde aan de Universiteit van Amsterdam. Het lezen en vertalen van literatuur was een vroege en blijvende liefde. Tijdens zijn lange verblijf op het Iberische schiereiland bekwaamde hij zich ook in het Catalaans en het Portugees. Uit deze laatste taal vertaalde hij werk van o.a. Eça de Queiroz. Van diens Spaanse evenknie Benito Pérez Galdós tekende hij voor de Nederlandse editie van ‘Fortunata y Jacinta’. Van de Catalaanse ‘koelag’ Josep Pla vertaalde hij ‘Het grijze schrift’.
Interviewer: Inger Schaap
Het bekende grid-systeem in de wijk Eixample
21.40 uur – Gaudí en de Amsterdamse School. Een interview met de curatoren van de aankomende tentoonstelling.
Laura Lubbers en Nikki Manger hebben, samen met directeur Alice Roegholt van Museum Het Schip de tentoonstelling ‘Gaudí en de Amsterdamse School’ gecureerd. Zij vertellen kort over de totstandkoming hiervan en over de overeenkomsten tussen de architectuur van Gaudí en die van de Amsterdamse School.
Interviewer: Joppe Schaaper