Programma Historisch Café 10 januari 2018
20.00 uur – De toekomst van de Nederlandse binnenstad: een discussie zonder einde?
De vorm en functie van Nederlandse binnensteden worden dezer dagen fel bediscussieerd. Hoe moet er omgegaan worden met de groeiende toeristenstromen? Hoeveel hotels kan een binnenstad eigenlijk aan? En waar kunnen mensen nog wonen als de prijzen van huizen steeds blijven stijgen? Verschillende partijen, van stadsbestuurders tot bewoners en ondernemers, staan hierin geregeld tegenover elkaar.
Het is echter niet voor het eerst dat de binnenstedelijke ruimte het onderwerp vormt van zulke verhitte debatten. Vanaf de jaren vijftig zagen bestuurders en burgers van verschillende Nederlandse steden zich geconfronteerd met ontwikkelingen, zoals een groeiend aantal auto’s en een toenemende vraag naar kantoorruimte, die het leven in de stad ingrijpend beïnvloedden. Over hoe de nieuwe binnenstad er vervolgens uit moest zien verschilden de meningen ook toen sterk. De fysieke nalatenschap van deze meningsverschillen is nog altijd terug te vinden in het stedelijk landschap, zoals winkelparadijs Hoog Catharijne in Utrecht en het Amsterdamse Max Euweplein.
Aan de hand van zijn recent verschenen boek De ruimtemakers. Projectontwikkelaars en de Nederlandse binnenstad 1950-1980 zullen wij vanavond met Tim Verlaan praten over de geschiedenis van deze conflicten over de stedelijke ruimte.Met Utrecht, Den Haag en Amsterdam als uitgangspunt wagen we ons aan een beschouwing van drie decennia Nederlandse stadsontwikkeling. Welke partijen speelden hierbij een rol? Wat wilden zij met de binnenstad? En in hoeverre zijn hun toekomstvisies werkelijkheid geworden?
Tim Verlaan (1984) is als universitair docent stads- en architectuurgeschiedenis verbonden aan de Universiteit van Amsterdam en de Vrije Universiteit. Hij richt zich in zijn werk op de naoorlogse stadsvernieuwing in West-Europese en Amerikaanse steden. Daarnaast is hij redacteur bij het onderzoeksplatform Failed Architecture. Het boek dat vanavond voorligt is een bewerking van zijn in 2016 verdedigde proefschrift.
Interviewer: Frans Camphuijsen
20.45 uur – Pauze
21.00 uur – Column Gijs
21.05 uur – Christendom en antisemitisme
Het christendom begon ooit als een joodse sekte, maar groeide uit tot een wereldgodsdienst die als staatsgodsdienst een heel andere verhouding kreeg tot het jodendom. Onvermijdelijk hebben beide religies gebotst. Vanuit het christendom kwamen de nodige anti-joodse sentimenten naar voren. Vinden we in het christendom dan de oorsprong van anti-Joodse gevoelens?
Bart Wallet schreef het boeiende boekje Christendom en antisemitisme. Tweeduizend jaar confrontatie en komt daar over praten. U leest het goed: in nog geen uur hebben we tweeduizend jaar aan confrontatie te bespreken. Bart Wallet gebruikt antisemitisme als een overkoepelende term. Dat roept spannende vragen op. In hoeverre ziet hij een lijn van het vroege christendom naar het antisemitisme van de negentiende en twintigste eeuw? Het belooft een boeiend gesprek te worden over een moeizame verhouding die het uitdiepen meer dan waard is.
Bart Wallet (1977) is als historicus verbonden aan de Vrije Universiteit Amsterdam en aan de Universiteit van Amsterdam. Hij is gespecialiseerd in joodse geschiedenis. Hoewel zijn focus ligt op vroegmoderne en moderne joodse geschiedenis, schrijft Bart Wallet met Christendom en antisemetisme een beknopt overzichtswerk dat teruggaat tot het jodendom rond het begin van onze jaartelling. Ook is het boek gelijktijdig verschenen met een tentoonstelling in museum Sjoel Elburg waarvoor Bart Wallet zelf gastconservator was (nog te zien tot en met 6 januari!).
Interviewer: Thijs van Leeuwen