Programma Historisch Café 11 januari 2017
20.00 uur – Arbeiderspaleis Het Schip en Amsterdamse sociale woningbouw in het interbellum.
Woningbouwcomplex Het Schip in de Spaarndammerbuurt is het hoogtepunt van de Amsterdamse volkshuisvesting van de jaren twintig. Tussen 1919 en 1921 gebouwd, was zij tevens het visitekaartje van Amsterdamse-Schoolarchitect Michel de Klerk. Volgens hem was “niets mooi genoeg voor de arbeider, die al zo lang zonder schoonheid heeft moeten leven”. Tegenwoordig zit er in een deel van het complex een museum, dat zich richt op de geschiedenis van de sociale woningbouw in het algemeen en de Amsterdamse School in het bijzonder.
In het eerste deel van dit Historisch Café – dat geheel is gewijd aan het Nederlandse interbellum – vertelt Ton Heijdra over deze bijzondere periode voor de volkshuisvesting. De Woningwet van 1901, waar het allemaal mee begon; de eerste Amsterdamse wethouder voor Volkshuisvesting Floor -“wie bouwt?”- Wibaut; de socialistische woningbouwvereniging Eigen Haard; en Arie Keppler, de eerste directeur van de Gemeentelijke Woningdienst. Al deze personen en onderwerpen zullen de revue passeren in dit interview.
Ton Heijdra is sociaal-geograaf en een ware kenner van de Amsterdamse volksbuurten. Hij schreef talloze boeken (bijvoorbeeld over De Pijp en Nieuw-West) en geeft regelmatig lezingen over de geschiedenis van de Amsterdamse volkshuisvesting. Daarnaast is hij op allerlei manieren (o.a. als rondleider) betrokken bij Museum Het Schip, dat afgelopen zomer flink uitgebreid is.
Interviewer: Joppe Schaaper
20.45 uur – Pauze
21.00 uur – De vergeten bankencrisis van 1924. Een interview met Lodewijk Petram.
De bankencrisis in 2008 bracht een grote schokgolf teweeg in Nederland. Had niemand het aan zien komen? Onterecht, want Nederland had al ervaring met een bankencrisis. In de tachtig tussenliggende jaren is deze crisis van 1924 in de vergetelheid geraakt, maar Lodewijk Petram wist hem af te stoffen en te omlijsten in zodanig rake bewoordingen dat het boek een plek in de shortlist van de Libris Geschiedenis Prijs 2016 veroverde. Zie hieronder een filmpje.
In ‘De vergeten bankencrisis’ beschrijft Petram de tocht van de Robaver langs het randje van de afgrond. Hij bespreekt de politieke reacties en het ingrijpen van de Minister van Financiën, destijds Hendrik Colijn. Petram weet de lezer mee te nemen in de nietsontziende drive van de directie van de Robaver om de grootste bank van Nederland te willen zijn, met alle gevolgen van dien.
De recensent van het NRC oordeelde: “Voor wie de afgelopen jaren het financiële nieuws heeft gevolgd, is de lezing van dit boek één grote aha-erlebnis. Een pageturner.” Wees niet bevreesd, ook voor wie het financiële nieuws het liefste overslaat is dit een spannend boek.
Lodewijk Petram is in 2011 gepromoveerd op de ontwikkeling van de handel in VOC-aandelen in zeventiende-eeuws Amsterdam. Over datzelfde onderwerp heeft hij vervolgens De bakermat van de beurs geschreven. Dit boek werd bekroond met de Dirk Jacob Veegensprijs. Zijn nieuwste project richt zich op de Nederlandse mannen (en een paar vrouwen) die zich aansloten bij de Internationale Brigades in de Spaanse Burgeroorlog (1936-1939).
Interviewer: Inger Schaap