Programma Historisch Café 9 november 2011
20.00 – Op zoek naar een verloren tijd – Interview met Peter Raedts
Kastelen, ridders en jonkvrouwen, draken en heksen – Koning Arthur, Ivanhoe, Floris, Marije uit Brugge, Quasimodo, Kruistocht in spijkerbroek. Wie heeft er nu niet over ze gelezen, of gespeeld (gedroomd?) dat ze het waren? De Middeleeuwen liggen steeds verder achter ons in de tijd, maar zijn nog altijd bij ons, al is het in een illusoire, nogal geromantiseerde vorm. Die ontwikkeling was verre van vanzelfsprekend – eeuwenlang was het vooral de Klassieke Oudheid die in Europa de pennen in beweging bracht. Tot Europese intellectuelen de Middeleeuwen ontdekten. De Nijmeegse hoogleraar Peter Raedts trad in de voetsporen van deze ontdekkingsreizigers in de tijd en onderzocht het beeld van de Middeleeuwen dat zij opriepen, en dat onze beeldvorming over de Middeleeuwen voor een groot deel nog steeds bepaalt.
Voor De ontdekking van de Middeleeuwen. Geschiedenis van een illusie las en analyseerde Peter Raedts tal van denkers en schrijvers die zich bezig hielden met de Middeleeuwen, zoals Johann Gottfried Herder en – uiteraard – Johan Huizinga, de auteur van Nederlands beroemdste boek over de middeleeuwen: Herfsttij der Middeleeuwen. Een gesprek over de fascinatie voor de Middeleeuwen – en waarom die in Nederland minder sterk was dan elders in Europa.
Peter Raedts (1948) studeerde geschiedenis in Utrecht en theologie in Amsterdam, waarna hij als promovendus verbonden was aan de Universiteit van Oxford en onderzoek deed naar de middeleeuwse theoloog Richard Rufus van Cornwall. Hij is hoogleraar middeleeuwse geschiedenis aan de Radboud Universiteit Nijmegen, en doet onderzoek naar de wijze waarop mensen omgaan met het verleden, wat ze daar uit halen en gebruiken en wat niet, en waarom zij die keuzes maken.
Interviewer: Henk Looijesteijn
21.00 – Een kleine geschiedenis van drugs en de strijd ertegen – Gesprek met Gemma Blok en Ton Nabben
Zijn mensen die niet van alcohol en drugs kunnen afblijven patiënten of slappelingen? Dat is sinds het ontstaan van de Nederlandse verslavingszorg een van de grote vragen voor behandelaars van alcoholisten en junkies. Gemma Blok schetst in haar boek Ziek of zwak. Geschiedenis van de verslavingszorg in Nederland de dilemma’s waar deze zorg sinds haar geboorte eind negentiende eeuw mee kampt. Na verloop van tijd groeide bij behandelaars het idee dat je alcoholisten en junks niet alleen helpt door ze te laten afkicken. Het beperken van de schade die verdovende middelen hen toebrengen raakte ook ingeburgerd.
Ook bijvoorbeeld politici worstelen met de vraag of ons tolerante drugsbeleid goed uitpakt voor de gezondheid van gebruikers. De recente discussies over het strafbaar stellen van sterke wiet en de onwenselijkheid van coffeeshops rond scholen zijn daarvan voorbeelden. Ton Nabben kijkt in zijn proefschrift High Amsterdam. Ritme, roes en regels in het uitgaansleven (2010) onder meer naar de effecten van drugsregelgeving en het strafrechtelijk beleid van de afgelopen jaren. Het drugsgebruik in het uitgaansleven in de periode 1988-2010 staat centraal in zijn boek.
Blok en Nabben gaan in gesprek over de diverse wijzen waarop de samenleving de afgelopen decennia aankeek tegen het gebruik van verdovende middelen. De verslavingen van onder anderen hippies, provo’s, krakers en yuppies passeren de revue.
Gemma Blok (1970) is universitair docent bij de leerstoelgroep Nederlandse Geschiedenis van de Universiteit van Amsterdam en gastdocent medische geschiedenis aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Van haar verscheen eerder het boek Baas in eigen brein. Antipsychiatrie in Nederland, 1965-1985 (2004).
Ton Nabben (1961) werkt als onderzoeker en docent bij het Bonger Instituut voor Criminologie (UvA) in Amsterdam. Drugs en het recreatieve gebruik ervan, het uitgaansleven en drugsbeleid hebben zijn aandacht.
Gespreksleiding: Paula van Rooij
