Programma Historisch Café 13 mei 2015
20.00 uur – Sterspeler in de sterrenkunde. Interview met David Baneke
We leven in een totaal ander universum dan tweehonderd jaar geleden. Ons
beeld van een rustig en sereen heelal bestaande uit vaste sterren is veranderd in dat van een uitdijend heelal vol exotische objecten met elk een eigen levenscyclus. Het recente jubileumboek over 25 jaar ruimtetelescoop Hubble toont dit heelal in al haar pracht en praal. Wat minder bekend is, is dat Nederland al honderd jaar meedraait in de top van de internationale sterrenkunde.
In zijn boek De ontdekkers van de hemel. De Nederlandse sterrenkunde in de twintigste eeuw gaat David Baneke op zoek naar het hoe en waarom achter het succes van Nederland in de internationale astronomie. Immers, het vlakke landje waar het bijna altijd bewolkt is, ligt niet direct voor de hand als een sterspeler in de sterrenkunde. Baneke is de archieven van de sterrenwachten ingedoken en heeft met talloze astronomen gesproken om dit fenomeen te verklaren. Vanavond spreken wij hem over de technologische en maatschappelijke ontwikkelingen, de sleutelmomenten en de individuen die het Nederlandse succes in de twintigste-eeuwse sterrenkunde hebben bepaald.
David M. Baneke promoveerde aan de Universiteit van Utrecht op een onderzoek naar de intellectuele debatten over de rol van wetenschap en technologie in de moderne maatschappij. Daarna was hij als onderzoeker en docent verbonden aan verschillende Nederlandse universiteiten en het National Air and Space Museum in Washington D.C.. Momenteel werkt hij aan het Freudenthal Instituut van Universiteit Utrecht. De ontdekkers van de hemel is zijn tweede monografie.
Interviewer: Eleá de la Porte
20.40 – Voor het nieuws. Column en karikatuur van Gijs Sevenhuijsen
Over wattenbaarden, kijkbuiskinderen en 58 miljoen Nederlanders. De column en karikatuur zijn hier te vinden.
20.45 – Pauze
21:00 – Geschiedenis op televisie. Discussie met Hans Goedkoop en Jouke Turpijn
Zaterdagavond: geschiedenis-op-televisie-minnend Nederland schaart zich rond de beeldbuis voor een nieuwe aflevering van Andere tijden. Wat verklaart het succes van geschiedenis op televisie? We spreken hierover met Hans Goedkoop, presentator en initiator van De Gouden Eeuw en recentelijk De ijzeren eeuw en het vaste gezicht van de zaterdagavond. Paul Knevel en Jouke Turpijn van de Universiteit van Amsterdam analyseerden de geschiedenisseries uit de 21e eeuw en plaatsten deze in een breder historiografisch perspectief in hun artikel ‘Dat is wel eens anders geweest’. Zij stellen hierin onder andere de vraag hoe televisieseries zich verhouden tot de academische benadering van de geschiedenis.
Hans Goedkoop (1963) is historicus en tv-presentator. Hij promoveerde in 1996 op een biografie van Herman Heijermans en publiceerde over de relatie tussen literatuur en werkelijkheid. Hij is bekend als presentator van de historische tv-programma’s Andere tijden, De Gouden Eeuw en De ijzeren eeuw.
Jouke Turpijn (1976) is universitair docent Nederlandse geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam. Hij is gespecialiseerd in Nederlandse politieke cultuur en publieksgeschiedenis in de laatste twee eeuwen. Hij doet onder andere onderzoek naar parlementaire cultuur, jongeren en engagement, de jaren 1980, populaire historische cultuur, publieke opinie en publiek onbehagen.