Programma Historisch Café 14 september 2011
20.00 – Hoe stevig staan de zuilen? – Interview met Peter van Dam
Wie de Nederlandse geschiedenis een beetje kent, weet het: de twintigste eeuw was een tijd van verzuiling en ontzuiling. Katholieken, protestanten, liberalen en socialisten richtten sinds de late negentiende eeuw steeds meer eigen organisaties op, variërend van politieke partijen tot scholen, van omroepverenigingen tot de plaatselijke geitenfokkerij. Zo raakte de Nederlandse samenleving steeds verder verkaveld, totdat het verzuilde gebouw in de jaren zestig prompt in duigen viel.
In zijn nieuwe boek Staat van verzuiling. Over een Nederlandse mythe zet historicus Peter van Dam vraagtekens bij deze gangbare interpretatie van de Nederlandse geschiedenis. Hij betoogt dat het beeld van de zuilen een misleidende mythe is die de godsdienstige geschiedenis van Nederland nodeloos versimpelt, de gezagsgetrouwheid van Nederlanders overdrijft en de uniciteit van Nederland overschat. Een gesprek over de houdbaarheid van de zuilen.
Peter van Dam (1981) studeerde geschiedenis aan de Vrije Universiteit en promoveerde in 2010 op het proefschrift Religion und Zivilgesellschaft aan de Universiteit van Münster. Momenteel werkt hij als docent aan de Universiteit van Amsterdam.
Interviewer: Bram Mellink
21.00 – Migratie: de feiten – Gesprek met Jan Lucassen en Markha Valenta
Sinds het einde van de vorige eeuw is onze kijk op (islamitische) immigranten in Nederland behoorlijk veranderd. ‘Integratiepessimisten’ (de term is van de gebroeders Lucassen) als Frits Bolkestein (VVD), Paul Scheffer (PvdA) en Martin Bosma (PVV) stellen dat de ‘massale’ komst van moslims naar Nederland schadelijk is en dat Nederland zijn eigen cultuur dreigt te verliezen. De integratie van onder andere Turken en Marokkanen is volgens hen mislukt.
Aldus schrijven Jan en Leo Lucassen in Winnaars en verliezers. Een nuchtere balans van vijfhonderd jaar immigratie, waarin ze de huidige migratie vergelijken met die van de afgelopen eeuwen. Ze willen nuchter de feiten laten zien, want vaak voert volgens hen emotie de boventoon als het om migratie gaat. Wat zijn ‘de feiten’ dan precies? En in hoeverre slagen de gebroeders Lucassen in hun opzet? Een gesprek met Jan Lucassen en Markha Valenta.
Jan Lucassen (1947) is verbonden aan het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis (IISG) in Amsterdam en is tevens bijzonder hoogleraar internationale en comparatieve sociale geschiedenis aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Hij publiceert al jaren veel over migratie.
Markha Valenta (Los Alamos, New Mexico, 1967) is historica en werkt aan de Universiteit van Amsterdam. Ze is gespecialiseerd in de verhouding tussen religie, cultuur en politiek. Zij onderzocht onder meer Nederlandse en Amerikaanse spanningen rond moslims en doet nu onderzoek naar de diversiteitspolitiek van wereldsteden, waaronder Amsterdam, New York en Mumbai. Aankomende publicaties: “Islam as a Category of Historical Analysis” in The Lives of Muslims in India, ed. Abdul Shaban (2011) en “Heeft religieuze politiek een sekse?” in De historische betekenis van Marga Klompé, ed. Mirjam van Reisen (2012).
Gespreksleiding: Paula van Rooij
