Programma Historisch Café 8 oktober 2014
20.00 uur – Over de ‘Zwarte Polen’ van Haïti: interview met Sebastian Rypson
Wanhopig schrijft Luitenant Josef Zandora op 20 april 1803: “Dit is waarschijnlijk de laatste keer voor mijn dood dat ik je schrijf, want […] Alle anderen zijn dood. Ik ben vervuld van wanhoop terwijl ik dit schrijf en heb veel spijt van mijn besluit naar Amerika te gaan en zou het nu zelfs mijn ergste vijand niet aanraden. Veel beter is het bedelaar in Europa te zijn dan je geluk zoeken in Amerika waar duizend ziekten je noodlottig kunnen worden. We zouden allemaal graag uit het leger stappen, maar de Fransen dwingen ons door te vechten. “
In het Franse invasieleger, onder leiding van generaal Leclerc, dat het opstandige Saint Domingue weer onder Frans gezag moest brengen, vochten zo’n 5000 Poolse soldaten mee om Napoleon te helpen de verloren gegane kolonie terug te winnen. Wat bezielde Poolse soldaten om hun vaderland te verlaten en op de Hispañola te gaan vechten? En is er nog iets te merken van hun erfenis op Haïti? Historisch Café gaat met Sebastian Rypson op onderzoek naar een weinig bekende geschiedenis uit de 19e eeuw en bespreekt de moeilijkheden om dit verleden boven water te krijgen.
Sebastian Rypson (1978) is geboren in Warschau en opgegroeid in New Zeeland en de Cook eilanden. Hij behaalde zijn master Culturele Antropologie aan de Universiteit van Amsterdam. Voor zijn masterscriptie: “Being Poloné in Haïti – Origins, Survivals, Development and Narrative production of the Polish precence in Haïti ” won hij de eerste prijs voor de beste scriptie aan de Universiteit van Amsterdam in 2009.
Interviewer: Simon van der Sleen
Nederlands en Engels gesproken
20.45 – pauze
21.00 uur – Het slavernijverleden en de geschiedenis van racisme in Nederland: interview met Dienke Hondius
2013 en 2014 staan bol van de evenementen die de afschaffing van de slavernij en de afschaffing van de slavenhandel door Nederland herdenken. Deze gebeurtenissen lijken ver weg, respectievelijk 150 en 200 jaar geleden. Hoe verborgen het slavernijverleden ook mag zijn in het Nederlandse collectieve geheugen, in Amsterdam is het overal zichtbaar.
Afgelopen zomer verscheen de Gids Slavernijverleden Amsterdam, een wandelgids langs de slavernijgeschiedenis van de stad. De 115 locaties in de gids verwijzen niet alleen naar gebeurtenissen uit het verleden, maar ook naar de hedendaagse omgang ermee. Tijdens dit Historisch Café zal Dienke Hondius vertellen over haar onderzoek naar de sporen van de Nederlandse betrokkenheid bij slavernij en slavenhandel in het verleden en naar de geschiedenis van racisme, die volgens haar nauw met elkaar verbonden zijn. Haar recent verschenen boek Blackness in Western Europe. Racial patterns of paternalism and exclusion zal deze avond zijn eerste Nederlandse presentatie beleven.
Dienke Hondius is universitair docent Nieuwste Geschiedenis aan de VU en is als onderzoeker verbonden aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, waar zij zich bezighoudt met de geschiedenis van ras en racisme en de aanwezigheid van Afrikanen in Nederland sinds de achttiende eeuw. Daarnaast is zij werkzaam bij de Anne Frank Stichting.
Interviewer: Lotte Akkerman