Programma Historisch Café 11 december 2013
20.00 uur – Een Bourgondische eenheidsstaat? – Interview met Robert Stein
Het klassieke verhaal van de Bourgondische dynastie is onderhand welbekend. Tijdens de 14e en 15e eeuw verzamelden deze flamboyante hertogen door slimme machts- en huwelijkspolitiek een gebied dat zich uitstrekte van Noord-Frankrijk tot aan het graafschap Holland. Binnen dit conglomeraat van voormalige vorstendommetjes voerde de dynastie een sterk gecentraliseerd bestuur door, dat aan de basis lag van de huidige staten Nederland, België en Luxemburg. Met hun uitgebreide en efficiënte ambtenarenapparaat wisten de hertogen een personele unie te realiseren, die pas in 1477, met de dood van Karel de Stoute op het slagveld, ten einde kwam.
In zijn boek De hertog en zijn staten: De eenwording van de Bourgondische Nederlanden, ca. 1380-ca. 1480 biedt Robert Stein ons een andere kijk op de opkomst en ondergang van deze veelbesproken dynastie. In hoeverre werd de uitbreiding van de unie eigenlijk gedreven door de hertogen zelf? Werden de verschillende gewesten simpelweg geïncorporeerd of speelde gewestelijk eigenbelang ook een belangrijke rol? En hoe werd deze bonte verzameling aan gebiedsdelen in de praktijk eigenlijk bestuurd? We zullen zien dat het zo makkelijk nog niet is om een unie van staatjes effectief onder de duim te houden.
Robert Stein (1960) is als universitair docent verbonden aan de Universiteit van Leiden. Hij houdt zich in zijn onderzoek vooral bezig met de relatie tussen cultuur en politiek in de Late Middeleeuwen.
Interviewer: Frans Camphuijsen
20.45 – pauze
21.00 – Napels aan de Noordzee – Gesprek met Ronald Kroeze en Michel van Hulten over politieke moraliteit en corruptie in Nederland vroeger en nu
De wereldwijde Corruptie Index 2013 is er duidelijk over: Nederland staat op de 8ste plaats van minst corrupte landen in de wereld. Tenminste, dat is het beeld dat het publiek van Nederland heeft. Na de reeks van geruchtmakende schandalen – van Amarantis tot Vastgoedfraude – verdient ons land wellicht beter de toenaam Napels aan de Noordzee. Achter het beeld van braaf en calvinistisch land lijkt een hele andere werkelijkheid te schuilen. Om te onderzoeken of corruptie niet gewoon in de Nederlandse volksaard zit, hoe er in het verleden mee werd omgegaan en hoe het zich verhoudt met de landen om ons heen, organiseert het Historisch Café een gesprek met Ronald Kroeze en Michel van Hulten over begoocheling en verlakkerij in de Lage Landen.
Historicus Ronald Kroeze (1983) promoveerde 5 juni j.l. op zijn proefschrift ‘Een kwestie van politieke moraliteit. Politieke corruptieschandalen en goed bestuur in Nederland, 1848-1940.’ Hij is werkzaam als universitair docent aan de Vrije Universiteit. Michel van Hulten (1930) is sociograaf (Universiteit van Amsterdam). Hij is oud-politicus en werkte twintig jaar lang in binnen- en buitenland aan onderzoek gericht op de herkenning en bestrijding van corruptie. Corruptie.org is zijn persoonlijke website en Van Hulten is tevens verbonden aan de SAXION Academie voor Bestuur & Recht.
Gespreksleider: Simon van der Sleen