Programma Historisch Café 11 september 2013
Zie ook de karikatuur ‘Snapstick’ van Gijs Sevenhuijsen.
20.00 uur – ‘9/11’, twaalf jaar later – Interview met Quirine Eijkman
Op woensdag 11 september 2013 is het precies twaalf jaar geleden dat twee vliegtuigen zich in het New Yorkse World Trade Centre boorden en daarmee een nieuwe tragische gebeurtenis aan de wereldgeschiedenis toevoegden. ‘9/11’ zoals de gebeurtenis al gauw nadien zou gaan heten, wierp zijn schaduw over het daaropvolgende decennium en speelt nog tot op de dag van vandaag een grote rol in de beleidsbeslissingen die door overheden wereldwijd genomen worden, met name als het gaat om kwesties met betrekking tot (nationale) veiligheid en mensenrechten. Vanwege de symbolische datum staan we in deze editie van het Historisch Café stil bij de impact die ‘9/11’ heeft gehad op de recente geschiedenis. We doen dit aan de hand van een gesprek met Quirine Eijkman, die als senior docent-onderzoeker verbonden is aan het Centre for Terrorism & Counterterrorism van de Universiteit Leiden. Eijkmans onderzoek richt zich specifiek op de relatie tussen mensenrechten en veiligheid. We praten met haar over de gevolgen die ‘9/11’ heeft gehad voor die relatie en over de algehele stand van zaken op het vlak van het mondiale terrorisme anno 2013.
Quirine Eijkman (1975) is juriste en werkt naast haar baan bij het Centre for Terrorism & Counterterrorism tevens als zelfstandig consultant voor Justitie Q&A. Ook is ze voorzitter van het Nederlands Juristen Comité voor de Mensenrechten. In 2007 verdedigde ze haar proefschrift We Are Here to Serve You!: Public Security, Police Reform and Human Rights Implementation in Costa Rica aan de Universiteit Utrecht.
Interviewer: Ivo Nieuwenhuis
20.45 – pauze
21:00 uur – Ist er wieder da? Discussie met Willem Melching en Moritz Föllmer over Hitler, individualiteit en medeplichtigheid in het Derde Rijk
Vanuit twee tegengestelde benaderingen: de biografie van de macht vs. de historisering van het individu, gaan we in gesprek over de macht van Hitler, individualiteit en medeplichtigheid in het Derde Rijk en wat te doen met Mein Kampf. Dé trend in de historiografie over de Tweede Wereldoorlog en de Holocaust van de afgelopen jaren was de biografie. Over Adolf Hitler zijn reeds tientallen biografieën geschreven en in de laatste jaren zijn andere Nazi kopstukken, zoals Albert Speer, Heinrich Himmler, Joseph Goebbels, Reinhard Heydrich, Rudolf Hess en Werner Best (opnieuw) aan biografisch onderzoek onderworpen. Wat is het analytische potentieel van deze benadering, en wat kan een nieuwe Hitlerbiografie nog bijdragen?
In de in dit jaar verschenen beknopte biografie Hitler. De opkomst en ondergang van een politicus onderzoekt historicus Willem Melching Hitlers politieke macht, diens aantrekkingskracht op de massa en haar loyaliteit aan het misdadige regime tot het bittere einde. Hoe zorgde Hitlers politiek ervoor dat de ‘Volkgemeenschap Duitsland’ zich zo aangetrokken voelde tot de oplossingen die Hitler en zijn partijgenoten beloofden voor de geestelijke en materiële problemen van de moderne tijd? En hoe kreeg de Führer het voor elkaar dat het merendeel hem willens en wetens steunde en hielp bij de misdadige genocide op de joden en andere ongewenste groepen in het Derde Rijk? Een tegenovergestelde benadering wordt door de Duitse UvA-historicus Moritz Föllmer uitgewerkt in zijn boek Individuality and modernity in Berlin. Self and society from Weimar to the wall. In plaats van Hitlers aantrekkingskracht en controle over de massa centraal te stellen, onderzoekt Föllmer de politiek, de maatschappij en de misdaden van het Derde Rijk vanuit de mogelijkheden en kansen voor het Duitse individu.
Willem Melching is de auteur van de in dit jaar uitgekomen nieuwe biografie over Hitler, met de ondertitel Opkomst en ondergang van een Duits politicus. Eerder scheef hij over de DDR en samen met Marcel Stuivinga publiceerde hij een selectie uit de dagboeken van Hitler’s spin doctor: Joseph Goebels. Moritz Föllmer is sinds september 2011 als onderzoeker en universitair docent verbonden aan de Universiteit van Amsterdam. Zijn nieuwste boek is net verschenen: Individuality and modernity in Berlin. Self and society from Weimar to the wall.
Gespreksleider: Evelien Kleine Schaars