Met Een vorstelijk voorland bezorgde historicus Joris Oddens het reisverslag van de Hoornse regentenzoon Gerard Hinlopen (1644-1691), die in 1670 meereisde met een oorlogsschip dat een handelskonvooi begeleidde naar het Ottomaanse Rijk. Zijn tocht paste binnen de zeventiende-eeuwse traditie waarin Noord-Europese jongemannen van gegoede komaf hun universitaire studie afrondden met een Grand Tour – al waren Hinlopen's bestemming en reis exotischer dan gebruikelijk. Onderweg ontsnapte hij onder andere aan een aanval van Barbarijse piraten en bracht hij in Livorno een nacht door in de cel.
Toen het konvooi de eindbestemming Izmir veilig had bereikt, besloot Hinlopen op eigen gelegenheid door te reizen naar Istanbul. In de hoofdstad van het Ottomaanse Rijk neemt hij de stad en de gewoonten van de Turken goed in zich op, en na zijn terugkeer in 1671 schreef hij er een spannend reisverslag over.
Zijn reis speelt zich af tegen de achtergrond van het Rampjaar 1672, waarin ook in Hoorn de regenten het hoofd moeten buigen voor de aanhangers van stadhouder Willem III. Het reisverslag van Hinlopen is dan ook te lezen als een subtiel protest waarin het Ottomaanse Rijk dient als afschrikkend voorbeeld voor de Republiek. Want leken de Ottomaanse sultans niet sterk op de zojuist aangetreden stadhouder?
Joris Oddens (1981) is bezig met een promotieonderzoek naar de politieke cultuur van het eerste Nederlandse parlement (1796-1801) aan de Universiteit van Amsterdam. Na bachelors Nederlands en Europese Studies (2001-2005) doorliep hij de Researchmaster Nieuwe Geschiedenis aan de UvA (cum laude). Een vorstelijk voorland is een bewerking van zijn masterscriptie.
Interviewer: Paula van Rooij
De val van het Napoleontische bewind in Nederland in 1813 leidde niet tot een grootscheepse wisseling van de bestuurlijke wacht. De nieuwe koning Willem I benoemde vele ervaren Napoleontische bestuurders op hoge posten. 'Windvanen' noemt Matthijs Lok hen in zijn proefschrift Windvanen. Napoleontische bestuurders in de Nederlandse en Franse Restauratie (1813-1820), waarin hij deze overgangsperiode in beide landen met elkaar vergelijkt.
Cornelis Kraijenhoff was zo iemand die onder vele regimes gefunctioneerd heeft – als topograaf, medicus, militair ingenieur en minister van Oorlog. Hij speelde een rol in alle politieke en militaire keerpunten van zijn tijd: 1787, 1795, 1799, 1809/1810, 1813. Wilfried Uitterhoeve promoveerde eerder dit jaar op de biografie Cornelis Kraijenhof 1758-1840. Een loopbaan onder vijf regeervormen.
Hoe nuttig is een term als 'windvanen' wanneer het regime in korte tijd zo vaak verandert? In hoeverre speelden 'goed' en 'fout' eigenlijk een rol? En veranderde er nou heel veel in 1813, of viel dat allemaal wel mee?
Matthijs Lok (1974) is docent moderne Europese geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam. Eerder dit jaar promoveerde hij op Windvanen. Napoleontische bestuurders in de Nederlandse en Franse Restauratie, 1813-1820. De handelseditie verscheen bij uitgeverij Bert Bakker.
Wilfried Uitterhoeve (1944) heeft gepubliceerd op tal van historische terreinen, van de reizen van Columbus tot de geschiedenis van Nijmegen en omgeving. Samen met Eric M. Moormann schreef hij de naslagwerken die in 2007 zijn bijeengebracht in het lexicon Van Alexander tot Zeus. Eerder dit jaar promoveerde hij op Cornelis Kraijenhoff 1758-1840. Een loopbaan onder vijf regeervormen. De handelseditie verscheen bij uitgeverij Vantilt.
Interviewer: Joop Hopster
Het Historisch Café van woensdag 9 december wordt mede mogelijk gemaakt door Athenaeum Boekhandel (www.athenaeum.nl). Athenaeum Boekhandel biedt de mogelijkheid de te bespreken titels aan te schaffen tijdens dit Historisch Café.
Boekentips van Athenaeum Boekhandel:
Lees ook op de website van Athenaeum: