Athenaeum Boekhandel is hoofdsponsor van het Historisch Café
Athenaeum Boekhandel is hoofdsponsor van het Historisch Café
Dit jaar wordt aan beide zijden van de Atlantische Oceaan uitbundig herdacht dat vierhonderd jaar geleden Hudson, de Engelse ontdekkingsreiziger in Nederlandse dienst, de naar hem genoemde rivier opzeilde. Voor Nederland begon toen het vijfenvijftig jaar durende avontuur Nieuw-Nederland – voor stad en staat New York geldt het Hudsonjaar als 'geboortejaar'. Stond tot voor kort de Amerikaanse belangstelling voor dit Nederlandse verleden in geen verhouding tot de veel grotere interesse in Nederland, tegenwoordig is het Nederlandse verleden hot in de stad die nooit slaapt, en academisch onderzoek naar de Nederlandse voorgeschiedenis van Amerika zit in de lift.
Als geen ander weet Jaap Jacobs, dé autoriteit op het gebied van de geschiedenis van Nieuw-Nederland, hoe wisselend de Amerikaanse belangstelling voor het Nederlandse verleden is geweest. Een gesprek over verbeelding en werkelijkheid van Nieuw-Nederland, zilveren schaatsen en sigarettenmerken, en Nieuw-Nederland als historisch rolmodel.
Jaap Jacobs (1963) promoveerde in Leiden op Een Zegenrijk Gewest. Nieuw-Nederland in de zeventiende eeuw (Amsterdam, Bert Bakker 1999), de eerste academische geschiedenis van Nieuw-Nederland. De Engelstalige editie New Netherland. A Dutch Colony in seventeenth-century America (Leiden, Brill, 2005) is nu het internationale standaardwerk over de geschiedenis van Nieuw-Nederland. In november verschijnt de paperback-versie bij Cornell University Press. Verder verschijnen in dit Hudsonjaar maar liefst drie boeken van zijn hand: in juni verscheen Petrus Stuyvesant. Een levensschets bij Bert Bakker (een voorproefje van de grote Stuyvesant-biografie waaraan Jacobs werkt), in september verschijnt een reisgids over de Nederlandse sporen in New York bij Uitgeverij Boom en in dezelfde maand verschijnt Indianenverhalen bij de Walburg Pers.
Interviewer: Henk Looijesteijn
Waar komt toch het schrijnende contrast tussen rijk en arm in de wereld vandaan? Aan die grote vraag wijdde Dick Kooiman zijn boek Kapitalisme, kolonisatie en cultuur. In zijn boek weegt Kooiman de bestaande verklaringsmodellen.
De drie woorden uit de titel verwijzen naar de drie belangrijkste theorieën. Kooiman gaat in op de wereldsysteemtheorie van Immanuel Wallerstein, over de opkomst van het kapitalisme, waardoor de wereldeconomie verdeeld werd in een centrum en een periferie. Hij behandelt de opvattingen van John Hobson, die kritisch ingaat op de rol van kolonialisme en imperialisme en erop wijst dat de westerse dominantie slechts een intermezzo is, want in de komende eeuw zullen China en India het westen overvleugelen. En hij houdt de theorie van David Landes kritisch tegen het licht, die vooral uitgaat van cultuurverschillen en de waarde van werk, spaarzaamheid en doorzettingsvermogen benadrukt.
Kooiman bestrijkt de hele wereld: hij heeft het over de ondergang van de Maya's en Azteken, over de slavenhandel in Afrika, maar ook over kapitalisme en kaste in Zuid-Azië en de bijdrage van de islam aan de vooruitgang in Europa.
Over zijn eigen antwoord op de vraag waar het verschil tussen arm en rijk vandaan komt, gaat hij met Jan Luiten van Zanden in debat.
Dick Kooiman (1943) pubiceerde onlangs Kapitalisme, kolonisatie en cultuur. Arme en rijke landen in historisch perspectief (Amsterdam, KIT Publishers, 2009). Tot 2007 was hij verbonden aan de afdeling Sociale en Culturele Antropologie van de VU. Daar gaf hij onderwijs in de niet-westerse geschiedenis, vooral die van Zuid-Azië (India en Pakistan). Ook was hij lange tijd verbonden aan het Centre for Asian Studies Amsterdam. Eerder publiceerde hij onder meer Conversion and Social Equality in India (New Delhi 1989) en Communalism and Indian Princely States (New Delhi 2002).
Jan Luiten van Zanden (1955) is hoogleraar economische geschiedenis aan de Universiteit Utrecht en als onderzoeker verbonden aan het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis in Amsterdam. Onlangs publiceerde hij The Long Road to the Industrial Revolution. The European Economy in a Global Perspective, 1000-1800 (Leiden, Brill, 2009). Met anderen schreef hij de imposantie vierdelige Geschiedenis van Koninklijke Shell (2007).
Gespreksleider: Jan Dirk Snel
Het Historisch Café van woensdag 14 oktober wordt mede mogelijk gemaakt door Athenaeum Boekhandel (www.athenaeum.nl). Athenaeum Boekhandel biedt de mogelijkheid de te bespreken titels aan te schaffen tijdens dit Historisch Café.
Boekentips van Athenaeum Boekhandel: