Duitse keizers resideerden in vroeger eeuwen in Praag. Nog steeds ligt Tsjechië midden in Europa. Sinds 1 januari bekleedt het land het voorzitterschap van de Europese Unie, al wekt president Václav Klaus de indruk dat het liefst maar geheim te willen houden. Wat kunnen we het komende halve jaar verwachten?
Carlos Reijnen (1975) is verbonden aan de leerstoelgroep Oost-Europese geschiedenis en Oost-Europakunde aan de Universiteit van Amsterdam. Hij is de auteur van Op de drempel van Europa. De Tsjechen en Europa in de twintigste eeuw (Kampen 2005).
In Weest manlijk, zijt sterk. Pim Boellaard (1903-2001). Het leven van een verzetsheld beschrijft Jolande Withuis het leven van de niet zo bekende verzetsheld Pim Boellaard. Tijdens zijn gevangenschap in het 'Oranjehotel' werd Boellaard als enige Nederlander ondervraagd door zowel Himmler als Heydrich en verbaasde hij deze hoge nazi's door zijn standvastigheid. Hij zat drie jaar gevangen, onder andere in het Nacht und Nebel-kamp Natzweiler en in Dachau. Hoewel hij voluit een man was van God, Nederland en Oranje, prezen ook de communisten hem later voor de hulp en bemoediging die hij zijn medegevangenen had gegeven.
Een openbare rol als 'verzetsheld' zou Boellaard niet vervullen: na de oorlog zette hij zijn succesvolle carrière als verzekeringsdirecteur voort. Aan de hand van zijn dagboeken beschrijft Jolande Withuis hoe Boellaard oorlog en gevangenschap doorstond, hoe hij als trouwe vriend van prins Bernhard de crises rond het koningshuis beleefde en hoe hij zijn ingrijpende oorlogservaringen verwerkte.
Wie was deze Pim Boellaard precies? En waarom verdient hij volgens Withuis het predikaat 'held'? Over deze en andere vragen spreken we met Jolande Withuis.
Jolande Withuis (1949) is als sociologe verbonden aan het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie (NIOD). Ze schreef veel over gender en de Tweede Wereldoorlog. Ze sprak Boellaard al voor haar boek Na het kamp. Vriendschap en politieke strijd (2005) en ontving hiervoor de NWO-Eurekaprijs voor het beste wetenschappelijke boek voor een groot publiek. In dit interview staat Weest manlijk, zijt sterk. Pim Boellaard (1903-2001). Het leven van een verzetsheld centraal.
Interviewer: Paula van Rooij
De Europese Unie begint steeds meer samen te vallen met de korte wijze waarop ze in de wandeling vaak wordt aangeduid: Europa. Zevenentwintig van de zevenenveertig landen die de Raad van Europa kent, zijn inmiddels volwaardig lid en enkele andere landen zijn nauw met de unie verbonden.
Maar waar houdt Europa eigenlijk op? Wat is Europa precies? Twee zomers geleden trokken drie jonge historici met een opblaasbare grenspaal door veertien landen op zoek naar de historische en actuele grenzen van Europa. Eind 2007 en begin 2008 publiceerden zij daarover in nrc.next. Nu schreven ze samen Vals plat in de Oeral. Een zoektocht naar de oostgrens van Europa. Van Berlijn tot Vladivostok en van Moermansk tot Istanbul vroegen ze de meest uiteenlopende mensen of hun stad of streek tot Europa behoorde: van een oud-directeur van een atoomwapenfabriek, een operazangeres in Warschau, een eenzame rabbijn op de steppen aan de grens van China tot een Wit-Russische dwangarbeider.
Helpt de geschiedenis van al die gebieden ons bij het bepalen van de Europese grenzen? Hoort Rusland bij Europa of moeten we het voorlopig nog maar steeds over Rusland én Europa hebben? En hoe Europees is Turkije? Genoeg vragen voor een prettig gesprek met twee van de drie auteurs.
Sjoerd Keulen (1982) en Ronald Kroeze (1983) studeerden geschiedenis en internationale betrekkingen aan de Rijksuniversiteit Groningen. Sjoerd Keulen is nu verbonden aan de Universiteit van Amsterdam, Ronald Kroeze aan de Vrije Universiteit. Samen met Marc Hannemann schreven ze Vals plat in de Oeral. Een zoektocht naar de oostgrens van Europa (Soesterberg, Aspekt, 2008).
Gespreksleiding: Jan Dirk Snel
Het Historisch Café van woensdag 14 januari wordt mede mogelijk gemaakt door Athenaeum Boekhandel (www.athenaeum.nl). Athenaeum Boekhandel biedt de mogelijkheid de te bespreken titels aan te schaffen tijdens dit Historisch Café.
Boekentips van Athenaeum Boekhandel: