In onze serie “de drie beste boeken over...” deze keer het oordeel van Merel Boers over drie curieuze historische kookboeken.
Merel Boers (1980) studeerde geschiedenis aan de UvA en promoveert momenteel aan dezelfde universiteit (Afdeling Neerlandistiek, Leerstoelgroep Taalbeheersing, argumentatietheorie en retorica) op de wijze waarop Holocaustdebatten gevoerd worden. Daarnaast heeft ze elke woensdag een column in nrcnext.
Klik hier voor de volledige tekst van de column (pdf).
Jacob Haafner (1854-1809) leefde bijna twintig jaar in Zuid-Afrika, India en Sri Lanka. Hierover schreef hij een handvol levendige reisverhalen, die hem in de eerste helft van de 19e eeuw tot een veelgelezen schrijver maakten, ook buiten Nederland. Nu is hij grotendeels vergeten, al is er de laatste jaren weer sprake van een kleine opleving, waaraan Paul van der Velde een belangrijke bijdrage leverde.
De scherpe observator en reislustige avonturier Haafner gaf een gedetailleerd beeld van de tradities en gebruiken van de bevolking en van de natuur in India en Sri Lanka, maar schreef tegelijkertijd spannende reisverhalen met soms bijna ongeloofwaardige avonturen. Verreweg het meeste opzien baarde zijn verhandeling over de zending, die een prijsvraag van het Teylers Godgeleerd Genootschap won. In dit 'Onderzoek naar het Nut der Zendelingen en Zendelingsgenootschappen', gepubliceerd in Verhandelingen van Teylers Godgeleerd Genootschap in 1807, betoogde Haafner dat de zending in het geheel geen nut had gehad. Dit vernietigende oordeel over de zending viel bij velen in verkeerde aarde en maakte hem tot een boegbeeld van radicaal antikolonialisme – veel radicaler dan de latere Multatuli, die in Haafner een voorbeeld en inspiratiebron vond.
In de biografie Wie onder palmen leeft beschrijft Paul van der Velde het leven van Haafner, waarin zijn verblijf in India en Sri Lanka centraal staat. De vele uitgebreide citaten uit Haafners werk geven een goed beeld van de levendige stijl van zijn reisverhalen. Hoe was Haafners houding ten opzichte van de bevolking en cultuur van India en Sri Lanka? Wat hield zijn radicale antikolonialisme in? Hoe komt het dat Haafner, in tegenstelling tot Multatuli, nu vrijwel vergeten is? Over deze en ander vragen zullen we spreken met Paul van der Velde.
Paul van der Velde (1955) zorgde in de jaren negentig, samen met Jaap de Moor, voor de heruitgave van het volledige werk (3 delen) van Jacob Haafner en promoveerde in Leiden op Een Indische liefde. P.J. Veth (1814 - 1895) en de inburgering van Nederlands-Indië (2000). In maart 2008 verscheen zijn biografie Wie onder palmen leeft. De sublieme wereld van Jacob Haafner bij uitgeverij Bert Bakker.
Zie www.paulvandervelde.nl/haafner voor meer over Haafner.
Dit jaar verschenen er al twee boeken over Max Kohnstamm. Het eerste is een biografie, getiteld Max Kohnstamm. Leven en werk van een Europeaan, en is geschreven door Anjo Harryvan en Jan van der Harst. Het tweede boek is een uitgave van een deel van Kohnstamms dagboeken, getiteld De Europese dagboeken van Max Kohnstamm. Augustus 1953 - September 1957, samengesteld door Mathieu Segers. Max Kohnstamm (1914-heden) werkte samen met Jean Monnet jarenlang onvermoeibaar aan de totstandkoming van de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal (EGKS) en later ook de Europese Economische Gemeenschap (EEG). Kohnstamm, die tijdens de Tweede Wereldoorlog gevangen heeft gezeten in twee kampen, had als idee en drijfveer dat alleen supranationale samenwerking Europa kon vrijwaren van nieuwe oorlogen. Zijn doel was niet het scheppen van een Europese superstaat, maar een transformatie van de relatie tussen volkeren. Duitsland moest na de Tweede Wereldoorlog zo snel mogelijk worden ingebed in Europa: zowel Europa als Duitsland was gebaat bij samenwerking tussen Duitsland en de andere West-Europese landen. Dit zou het begin zijn van zijn langdurige en actieve rol in de Europese samenwerking.
Anjo Harryvan werkt aan de Rijksuniversiteit Groningen als universitair docent internationale betrekkingen, Europese samenwerking en integratie, Nederlands buitenlands beleid. Samen met Jan van der Harst heeft hij een tal van boeken en artikelen op zijn naam staan over de geschiedenis van de Europese integratie.
Mathieu Segers werkt als docent-onderzoeker aan de Universiteit van Utrecht met als specialisatie het Europese integratieproces. Hij promoveerde in 2006 op een onderzoek naar de Verdragen van Rome. Daarnaast heeft hij ook andere publicaties op zijn naam staan die betrekking hebben op de Europese integratie.
- Beluister Max Kohnstamm in een gesprek bij OVT (17 feb 2008, 10 min.).
- Bekijk de documentaire De Eeuw van Kohnstamm bij Tegenlicht (2003, 50 min.).
- Beluister Max Kohnstamm in een gesprek bij OVT over de briefwisseling (1939-1942) met zijn vader Philip Kohnstamm (14 oktober 2001, 22 minuten).
Het Historisch Café van 3 mei wordt mede mogelijk gemaakt Athenaeum Boekhandel (www.athenaeum.nl).
Athenaeum Boekhandel biedt de mogelijkheid de te bespreken titels aan te schaffen tijdens dit Historisch Café.