Archief - HC woensdag 12 september 2007

Beschrijving van het programma

20.00 – Een nieuwe wereld en een nieuwe massamens – Interview met Auke van der Woud

Wat heeft de aanleg van verkeerswegen en spoorwegen, de professionalisering van het postwezen (zes bestellingen per dag) en de traverse van de Beerse Maas te maken met Johan Huizinga, Oswald Spengler of Karl Jaspers? In ieder geval dit, dat al deze thema's en denkers in een zinvol onderling verband voorkomen in het nieuwe boek van Auke van der Woud: Een nieuwe wereld. Het ontstaan van het moderne Nederland (2006).

Het boek behandelt de komst van de nieuwe netwerken voor massacommunicatie en massamobiliteit na 1850. Als gevolg van die netwerken ontstond het sociologische verschijnsel dat voor de twintigste eeuw cruciaal werd: de 'massamens'. De groeiende intensiteit van de communicatie en mobiliteit schiep een nieuw beeld van de werkelijkheid en een nieuwe, Westerse cultuur waarin 'normaal denken' dominant werd. Ook de geografie van Nederland veranderde door die infrastructuur ingrijpend: het land kreeg een 'hart', een stedelijke agglomeratie die 'Randstad' werd genoemd, en een uitgestrekte periferie.

Auke van der Woud is als hoogleraar architectuur- en stedenbouwgeschiedenis verbonden aan de Rijksuniversiteit Groningen. Eerder was hij conservator en adjunct-directeur in het Kröller-Müller Museum te Otterlo (1974-1981), universitair docent Architectuurgeschiedenis aan de Rijksuniversiteit Groningen (1981-1990) en hoogleraar Architectuurgeschiedenis aan de Vrije Universiteit Amsterdam (1990-2002). Auke van der Woud maakte furore met zijn proefschrift Het Lege Land (1987) waarin hij de Nederlandse ruimtelijke orde in de eerste helft van de negentiende eeuw schetste. Zijn nieuwe boek lijkt een vervolg, maar terwijl het eerste boek een wereld beschrijft die voorbij is, gaat het in het nieuwe boek over een wereld die nog steeds bestaat en verder gaat. Ook een ander groot werk, Waarheid en karakter. Het debat over de bouwkunst (1997), trok veel aandacht.

NB. Auke van der Woud's Een nieuwe wereld is een van de vijf genomineerde boeken voor de Historisch Nieuwsblad/Volkskrant-prijs 2007 voor het beste geschiedenisboek, die op 20 oktober zal worden uitgereikt. Zie voor meer informatie www.historischnieuwsblad.nl.

21.00 uur – Pauze

21.15 uur – Hans Max Hirschfeld – Debat met Meindert Fennema en Arie van der Zwan

Biografieën van Nederlandse ambtenaren zijn al niet dik gezaaid, maar het is uniek te noemen dat er over dezelfde ambtenaar, kort na elkaar, twee biografieën uitkomen. Arie van der Zwan (1935) en Meindert Fennema (1946) schreven beide een levensbeschrijving van een van de meest controversiële ambtenaren uit de Nederlandse geschiedenis: Hans Max Hirschfeld.

Van der Zwan's H.M. Hirschfeld. In de ban van de macht verscheen in 2004 bij Meulenhoff; Fennema's Dr. Hans Max Hirschfeld. Man van het grote geld (i.s.m. met John Rhijnsburger) bij Bert Bakker in 2007.

Topambtenaar Hirschfeld leidde voor de oorlog vele Nederlandse handelsdelegaties in Berlijn. Tijdens de Tweede Wereldoorlog bekleedde hij de functie van secretaris-generaal van het ministerie van Handel en Nijverheid en tevens van Landbouw en Voedselvoorziening. Met de regering ver weg in Londen was Hirschfeld de machtigste Nederlander in bezet gebied. Na de oorlog grossierde Hirschfeld in commissariaten en speelde hij een belangrijke rol bij de voorbereiding en uitvoering van het Marshall-plan en de onderhandelingen over de Indonesische onafhankelijkheid. De centrale vraag zal zijn hoe, of en in welke mate hij erin is geslaagd het Nederlands nationaal belang te dienen in woelige tijden.

22.00 – Nabomen in café P96

Met dank aan

Het Historisch Café van woensdag 12 september wordt mede mogelijk gemaakt door Athenaeum Boekhandel (www.athenaeum.nl).

Athenaeum Boekhandel biedt de mogelijkheid de te bespreken titels aan te schaffen tijdens dit Historisch Café.

Naar de archiefindex Naar boven

Karikatuur

Historisch Café 09-12-2007 - karikatuur door Gijs Sevenhuijsen

Naar de archiefindex Naar boven

Karikatuur 2

Historisch Café 09-12-2007 - karikatuur door Gijs Sevenhuijsen

Naar de archiefindex Naar boven